• persembe@persembe.com

ŞEHİRDEKİ TEK OYUN

Nisan 2017
The Only Game in Town
Çeviri: Canan Feyyat
Katkıda Bulunanlar: Ali Perşembe, Dr. Celali Yılmaz
316 sayfa

Ekonomi alanında dünyanın et etkili fikir insanlarından biri olarak tanınan Mohamed El-Arian Şehirdeki Tek Oyun”da küresel ekonominin yakında bir yol ayırımına geleceğini savunuyor ve o dönüm noktasında bizleri nelerin beklediğini anlatıyor: “Ekonominin şu anda bulunduğu yol yakında sona ermek üzere. İlerlemekte olduğumuz yolun sonuna yaklaştığımız gösteren çok sayıda işaret karşımızda duruyor: Zayıf büyüme, artan eşitsizlikler, inatla direnen yüksek işsizlik alanlarıi gergin finans piyasaları bunlardan sadece birkaçı. Yakında iki farklı yöne kıvrılan bir yol ayırımına geleceğiz. Bu yollardan biri büyüme, refah ve finansal istikrarda artışa, diğeri ise resesyona ve piyasalarda çok çalkantıya görürüyor.”

Küresel ekonominin ve piyasaların geleceğini mercek altına alan El-Erian, böyle bir ekonomik belirsizlik ve finansal güvensizlik döneminde hem bireysel, hem de toplu olarak yapmamız gereken seçimlerin ana hatlarını ortaya koyuyor. 2008 küresel krizine müdahelelerinden başlayarak merkez bankalarının neden ve nasıl son derece kilit politika aktörleri haline geldiğini anlatıyor. En önemlisi de, bu rollerini tek başlarına niçin sürdüremeyeceklerini açıklıyor: “Merkez bankaları 2008”de finans piyasalarını çöküşten kurtardılar ve yıllar sürecek bir ekonomik bunalımın önüne geçtiler, fakat yüksek oranda kapsayıcı büyümeyi ve uzun süreli finansal istikrarı geri getirmeyi sağlayacak araçlardan yoksunlar. Yeni bir kriz karşısında tökezlemeden önce, parasal politikada uzun süren deneysel süreçten çıkarak, ekonomiyi güçsüz düşüren ve finansal piyasaları bozan unsurları daha iyi hedef alan bir stratejiye geçme zamanı geldi.”

Yeni bir küresel ekonomi ve finans krizini önlemek için bugün almamız gereken kararlara dair yol haritası da sunan El-Arian “Geleceğin kaderle belirlenmiş olmadığının” altını çiziyor ve bu noktadan nereye gideceğimizi bireyler, yatırımcılar, şirketler ve hükümetler olarak bizlerin belirleyeceğini söylüyor.

Şehirdeki Tek Oyun ekonomi, finans ve davranış biliminden değerli bir bilgi ve fikir karışımı getirirken, karşımızdaki dönüm noktasını iyi anlamamızı, ona hazırlanmamızı ve bu sıkıntılardan daha güçlü çıkmamızı sağlayacak araçları sunuyor. Küresel ekonominin ve piyasaların gerçeklerine kapsamlı ve tabii tartışmaya açık bir bakış getiren Şehirdeki Tek Oyun yatırımcıların, politika yapıcıların vegelecekle ilgilenen herkesin okuması gereken bir kitap.

……….

“Küresel ekonominin en zeki ve bilgili gözlemcilerinden biri olarak büyük saygı gören dostum Mohamed El-Erian bugün her yerde karşımıza çıkan yeni normal kavramının mucidi olarak biliniyor. Beş yıl önce, küresel ekonominin kaybetmiş olduğu zemini yeniden kazanmasının yıllar alabileceğinden kaygılanıyordu. Şimdi ise, uçurumdan aşağı yuvarlanmasından endişeleniyor. Şehirdeki Tek Oyun önümüzdeki beş yılın sonunda küresel ekonominin nasıl bir seyir izleyeceğini anlamaya çalışan herkesin mutlaka okuması gereken bir kitap.”

–KENNETH ROGOFF, Harvard Üniversitesi Thomas D. Cabot Kamu Politikası kürsüsünde profesör, Uluslararası Para Fonu eski baş ekonomisti ve araştırma direktörü

“Mohamed El-Erian yatırım analisti, yatırımcı ve piyasa yorumcusu olarak olağanüstü bir kariyere sahip. Getirdiği yeni normal kavramı geleceği gören, tahrik edici bir nosyon oldu ve doğru çıktı. Kabul edin veya etmeyin, bu güçlü kitapta yer verdiği ileriye yönelik düşünceleri gerçekten de dikkate alınmaya değer.”

–LAWRENCE H. SUMMERS, ABD eski hazine bakanı

Şehirdeki Tek Oyun küresel ekonomik sistemin işleyişi, içinde bulunduğumuz ciddi zorluklar ve bunlarla ilgili yapmamız lazım gelenler konusunda mutlaka okumanız gereken belki de tek kitap olabilir. El-Erian’ın açık anlatım konusundaki doğuştan yeteneği ve kullandığı ilgi uyandırıcı örnekler, önemli ekonomik sorunlara tamamen vakıf olmamızı sağlıyor.”

–ANNE-MARIE SLAUGHTER, New America başkanı ve CEO’su

“Airbnb ve düzen bozucu teknolojilerin yükselişinden tutun da Rus dış politikasına dair kaygılara, Ortadoğu’daki büyük çalkantıya, negatif faiz oranlarına ve yeni vasata kadar dünya giderek daha kafa karıştırıcı bir yer olmakta. Yasamacıların işi akıl almayacak kadar zor. Onların (ve bizlerin) düşüncelerini, piyasalara ve politikaya dair bilgi birikimi ve parlak zekasıyla Mohamed El-Erian’dan daha iyi kim toplayabilir?”

–OLIVIER BLANCHARD, Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nün en kıdemli üyesi

“Küresel ekonomi bugün düşük büyümenin ve yükselen eşitsizliklerin kuşatması altında. Mohamed El-Erian dünyanın belli başlı merkez bankalarının kullanmakta olduğu araçlara bakarak, kapsayıcı ekonomik büyümeyi nasıl teşvik edip canlandırabileceğimizi gösteriyor. Şehirdeki Tek Oyun zamanımızın en zeki ve bilgili finansal analistlerinden biri tarafından yazılmış, mutlaka okunması gereken bir kitap.”

–WALTER ISAACSON, Steve Jobs’un yazarı

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ KISIM: NE, NEDEN, NASIL

  1. SAHNE KURULUYOR
  2. ŞEHİRDEKİ TEK OYUN
  3. MERKEZ BANKALARININ İLETİŞİM ZORLUĞU
  4. BU KİTAP NASIL KURGULANDI VE BU YAKLAŞIM NİÇİN SEÇİLDİ

İKİNCİ KISIM: MERKEZ BANKALARININ YÜKSELİŞİ, ÇÖKÜŞÜ VE YENİDEN YÜKSELİŞİ

  1. MERKEZ BANKALARININ ALTIN ÇAĞI VE BALONLU FİNANS
  2. ŞELALE GİBİ ÇAĞLAYAN İFLASLAR
  3. MERKEZ BANKALARININ DİRİLİŞİ KALICI MI YOKSA ÖLÜ KEDİNİN SIÇRAMASI MI?

ÜÇÜNCÜ KISIM: KÜRESEL EKONOMİYİ NELER BEKLİYOR? NE SORUSUNDAN, PEKİ YA SONUÇ? SORUSUNA GEÇİŞ

  1. SAHNE KURULUYOR – ON BÜYÜK ZORLUK
  2. KAPSAYICI BÜYÜMEYİ SÜRDÜREN BİR KUŞAĞIN İZİNDE
  3. İŞSİZLERİN İŞ BULAMAZ HALE GELME RİSKİNİN AZALTILMASI
  4. EŞİTSİZLİK ÜÇLÜSÜ
  5. KALICI GÜVEN AÇIĞI
  6. ULUSAL SİYASETTE İŞLEVSİZLİK
  7. ULUSLARARASI EKONOMİK SİSTEMSİZLİK VE G-0 DÜNYASI
  8. FİNANSAL RİSKLERİN YER DEĞİŞTİRMESİ VE DÖNÜŞÜM GEÇİRMESİ
  9. LİKİDİTE YANILSAMASI
  10. PİYASALAR VE TEMELLER ARASINDA KÖPRÜ OLMAK
  11. SIKINTILI BİR MAHALLEDE İYİ BİR EV: ZOR İŞ DOĞRUSU

DÖRDÜNCÜ KISIM: ARZU EDİLEN YOL

  1. ON BÜYÜK ZORLUK:YETERLİ ARAÇLARDAN YOKSUN MERKEZ BANKALARI SORUNU
  2. GÖRKEMLİ POLİTİKA TASARIMINA İNDİRGENMİŞ BİÇİM YAKLAŞIMI

BEŞİNCİ KISIM: OLMASI GEREKENDEN OLACAK OLANLARA

  1. ARZU EDİLEN İLE YAPILABİLİR OLAN FARKLILAŞTIĞI ZAMAN
  2. FELÇ EDİCİ KARMAŞIKLIKTAN UYGULANABİLİR BASİTLİĞE
  3. OLASI SONUÇLARIN DAĞILIMI
  4. DAHA BÜYÜK FARKLILAŞMALAR DÜNYASI (I) FARKLI HIZLARDA BÜYÜME
  5. DAHA BÜYÜK FARKLILAŞMALAR DÜNYASI (II) FARKLI KULVARLARDA İLERLEYEN MERKEZ BANKALARI
  6. DAHA BÜYÜK FARKLILAŞMALAR DÜNYASI (III) EKONOMİ VE SİYASET DIŞINDA ESEN SERT RÜZGARLAR
  7. DAHA BÜYÜK FARKLILAŞMALAR DÜNYASI (IV) DÜZEN BOZUCU İNOVASYONLAR MAKRO DÜZEYE ÇIKIYOR
  8. BÜTÜN PARÇALAR BİRLEŞİYOR

ALTINCI KISIM: İKİ DORUKLU DAĞILIMI YÖNETMENİN ANAHTARLARI

  1. TARİHİN BİZE ANLATTIKLARI
  2. KÖR NOKTALARI GÖRMEK VE ÖNYARGILARI AŞMAK
  3. BİLİŞSEL ÇEŞİTLİLİĞİ GELİŞTİRMEK VE ARTIRMAK
  4. FARKINDALIĞI OPSİYONELLİK, ESNEKLİK VE ÇEVİKLİĞE ÇEVİRMEK
  5. SENARYO ANALİZİNİN GÜCÜ
  6. LİKİDİTEYE VE OPSİYONELLİĞE DEĞER VERMEK

YEDİNCİ KISIM: TOPARLAMA

  1. SONUÇ

KİTAPTAN BİR ALINTI

FED eski başkanı Alan Greenspan”den tutun da hem hazine bakanı, hem de New York FED başkanı olarak görev yapan Tim Geithner’e kadar çok sayıda yetkili, yalnızca bankacılık sektörünün kırılganlığını değil ufukta beliren mortgage krizini, risk yönetimim yaklaşımlarının başarısızlığını ve bütün bunlar arasındaki bağlantılılığının derecesini hafife aldığını sonradan kabul etti.

Merkez bankalarının finansal faaliyetler üzerindeki devlet denetiminin azaltılmasına fazla esnek yaklaşmaya son vetrdikleri gün gibi açık. Karmaşık finansal hizmetlerin çok büyük bölümü, gerekli denetimden yoksun, harici düzenlemeleri az, iç disiplinleri yetersiz bankacılık sektörünü yozlaştırırken büyük ölçüde etkisiz kaldılar. Bankalar vergi mükelleflerinin paralarıyla fonlanan güvenlik ağlarından yararlandığı halde, düzenleyici ve denetleyici kurumlar kendi bilançolarına eklenen zorlu riskleri göz ardı ettiler.

Bu hatayı birçok kişi yaptı. Nobel ödüllü ekonomist Paul Krugman Business Insider dergisinde yayınlanan ve kariyerindek, “büyük yanılgıları” anlattığı dobra söyleşide “bankacılık sisteminin kırılganlığı konusunda hiçbir fikri olmadığını” belirtti. Üstelik bu konuda kesinlikle yalnız değildi.