• persembe@persembe.com

PARA BANKA VE FİNANSIN SIRLARI

Şubat 2022
473 sayfa

Orta çağda mülk sahiplerinin en büyük kaygılarından biri de herhangi bir nedenle, kralın mallarına el koymasıdır. Krallar bazen, ihanetle suçlayarak, bazen de tükenen hazineye kaynak elde etmek için soyluların ve derebeylerin mallarını ellerinden almaktaydılar.

Bu nedenle, birçok soylunun malını mülkünü emanet edeceği güvenilir kimselere ihtiyacı vardı. Bu ortamda herkesin güvendiği yer, Tapınak Şövalyelerinin demir elleriydi, orası en sağlam kurumdu.

***

Yeni çağın başlarında İngiltere’de ilk mevduat bankacılığını başlatan Sarraf Bankerler’in toplumda nasıl böylesine bir güven sağladıkları sorusu akla gelmektedir. Onlar, bir yandan mevduat sahiplerine talep üzerine paralarının geri ödenece ğine yönelik bir teminat verirlerken, çok sayıda üçüncü şahsa ödünç para vererek parayı güvenli bir şekilde tutmayı tercih etmişlerdi. Sarraf Bankerler paralarını kasalarına koymak yerine devredilebilir banknotlar sistemi kurmuşlardır ve bu sistem çok sayıda üçüncü şahsın çıkarlarını birleştirmede çok başarılı olmuştur.

***

Günümüzün küreselleşen ekonomisinde, serbest piyasanın tamtamları ile coşturulan gelişmekte olan ülkeler, nakit akımlarına bir alkolik gibi bağımlı kalırken, ekonomik kriz veya yöneticilerinin basiretsizliği nedeniyle nakit akışı duraklayıp, piyasanın tamtamları sustuğunda, kendilerini ya IMF’nin kucağında, ya da Corsair’in güvertesinde JP Morgan veya Rothschild gibi bir bankacı ile umutsuz bir pazarlık yaparken bulmaktadırlar.

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ
ÖNSÖZ
Bölüm 1 / GİRİŞ
Bölüm 2 / Tapınak Şövalyeleri: Haçlı Seferlerinin Bankerleri (11-13. Yüzyıl)
Bölüm 3 / Mediciler: Rönesans’ın Bankacıları (14-15. Yüzyıl)
Bölüm 4 / Amsterdam Bankası: Borsa ve Anomim Şirketlerin Yükselişi (16-17. Yüzyıl)
Bölüm 5 / Sarraf Bankerler: Kısmi Rezerv Sisteminin Doğuşu (16-17. Yüzyıl)
Bölüm 6 / Law: Kâğıt Paranın Kumarbaz Mucidi (17-18. Yüzyıl)
Bölüm 7 / Rothschildler: Küresel Finans İmparatorluğu (18. ve 19. Yüzyıl)
Bölüm 8 / JP Morgan: Amerika’yı Kurtaran Bankacı (19. ve 20. Yüzyıl)
Bölüm 9 / Osmanlı Bankası: İmparatorluğun Devlet Bankası (19. ve 20. Yüzyıl)
Bölüm 10 / Sonuç ve Genel Değerleme

KİTAPTAN BİR ALINTI

Yatırım bankacılığı ticari bankacılıktan çok daha farklı bir alandır. Ticari bankacılık, genellikle kısa vadeli mevduat olarak yatırılan paraları, çoğunlukla bir yılı geçmeyen vadelerle şirketlere kredi olarak kullandırıyor. Buna karşılık, yatırım bankaları daha çok uzun vadeli işlere yönelirler ve yatırımlarını çeşitlebdirip, farklı alanlardaki daha riskli projelere yönelerek, getirilerini artırmaya çalışırlar. Ayrıca şirket devralma ve birleştirme ile ilgili faaliyetlerde bulunurlar. Bu işlemler ticari olarak riskli olarak kabul edildiğinden, başta Türkiye olmak üzere birçok ülkede yatırım ve ticari bankacılık faaliyetleri yasal olarak ayrıştırılmıştır. Diğer bir ifade ile bu kuruluşlar birbirlerinin alanlarında faaliyet yapamıyorlar. Risk almayı seven Hollandalı bankacılar, kredilerle sağladıkları fonları, farklı yatırımlara yönelten ilk yatırım ortaklığını 1774 yılında kurmuşlardır. 1770’lerde ortaya çıkan krizlerinin yarattığı olumsuz ortamı bir fırsata çevirmek isteyen Adriaan van Ketwich adlı Hollandalı bir bankacı, küçük yatırımcılara çeşitlendirme fırsatı sunarak, “birlikten güç doğar” olarak dilimize tercüme edilebilen Eendragt Maakt Magt adlı bir yatırım ortaklığı kurarak bu alanda öncü olmuştur. Yine Adriaan van Ketwich’in kurduğu fon, birçok araştırmacı tarafından tarihin ilk yatırım fonu olarak kabul edilmektedir. Hollanda dışındaki ilk yatırım fonu, bundan yüz yıl sonra Londra’da kurulacaktı.