Ekim 2009
5332 sayfa
Tehlike çanları çalmaktadır; çünkü kriz bu defa kapitalizmin kurucularına misafirdir.
ABD’nin ikiz açıkları, çarpık büyüme temposu bu krizde tüm küresel sistemin sorunu olmuştu. İlk kırılma sinyalleri; 2005’teki Delphi, Ford ve General Motors’un CDS risk prim artışlarından gelmişti. O yıl, ABD kongresine aşınmış sistemik krizin merkezindeki tedirginlik, bölgesel sınırlarını aşmış küresel yıkıma dönüşmüştü. Ağustos 2007 kırılımında; kriz, görmezden gelen tutumlarla geçiştirilmişti. ABD’deki konut sorunu; İngiltere, İrlanda, İzlanda, İspanya ile yaygınlaşmış ve küresel ekonomi, ciddi bir sistemik krize yakalanmıştı. Eylül 2008’de Lehman Brothers’ın iflâsı ardından AIG kurtarılmış, Fannie Mae ve Freddy Mac devletleştirişti. Kamu müdahaleleri beraberinde; batamayacak kadar büyük, asil-vekil çelişkisi, CEO primleri, derecelendirmeler, denetim ve tüzük açıları gibi tartışmaları da beraberinde getirmişti. Sistemik krizlerin korkulu rüyası korumacılık yine sahnedeydi. Krizin kaynağı buluşlar ve kuruluşların yapısal sorunları belirlenmişti belirlenmesine ancak; önlem almak için, krizin ateşinin sönmesi şarttı. Kurtarmalar Mayıs 2009’da ümit vaat edici ilk sonuçlarını verdiğinde, sistemik kriz de ilk dibini bulmuştu. Ülkeler temelinde olduğu gibi, bireyler ve şirketler için de; kriz, her zaman olduğu gibi, fırsatla riski bir arada barındırmaktaydı.
İÇİNDEKİLER
Küresel sistemik kriz
Geçmişin kriz deneyimleri
Sektörlerde kriz
Sistemik krizde kronolojik gelişim
Politika tercihleri
Küresel ekonomik dengeler
Portföy yönetimi ve yatırım stratejileri
Makroekonomik gelişimin takibi
Krizin yapısal dönüşümleri
Yetkinlik çatışmaları ve yönetmelik yetersizlikleri
Kurtarma plânları
Korumacılık
Krizde ulusal ekonomimiz
Kuruluşlar, buluşlar ve terminoloji
KİTAPTAN BİR ALINTI
Geithner ve Bernanke”nin 24 Mart’ta AIG ile ilgili beyanlarında da görüldüğü üzere; sistematik olarak öneme haiz holding bankaları, banka dışı kuruluşlar, bir başka Lehman örneğinin yaşamadan, geçici AIG kurtarması aşamasında belirginleşen bir eğilimi ortaya çıkarmıştı.
Yeni bir yedieminlik uygulamasının tasfiye ve ödeme acizlerini dikkate alarak, Fannie ve Freddie ele geçirmelerindeki gibi; düzenlice mevcut yapıyı koruyan, bankalara yönelik stres testi uygulaması kararı esas alınmıştır. Bu program çerçevesinde stres testleri sonuçlandığında, sistem açısından hayati önem taşıyan bazı finansal kuruluşlar destek görebilmiştir. Belki de, özel sektörün fonlamayı talep ettiği farklı bir sistemle, daha sağlıklı ve ucuz fon kaynağı temin edilebilirdi.
Acele çözümlerden bir yarar beklemek, vesikalık fotoğrafa ihtiyaç duyan birisinin; foto şipşakçılarla 4 dakikada aldığı resmin, kendini anarşist gibi gösterecek çözümden yardım ummasına benzer.Sonra da yaygınlaşan dijital fotoğraf makineleri polaroidi bulan firmanın sonunu getirmişti. Öyle ya da böyle, eğer kaliteli bir vesikalık istiyorsanız, bunun için bir hafta bekleyip, düzgün bir stüdyada çektirmeniz gerekmektedir. (…) Yâni krizin çözümüne yönelik, bankalara stres testi,toksik varlıkların ayıklanması gibi adımlardan anlık yanıt beklemek, insan yüzünün kaotik yüzü gibi, ekonomilerin kaotik davranışlarını göz ardı etmek demektir.
Peki o zaman piyasalardaki bu iyimserlik havası ve bunun tepki alımları da neyin nesi?