• persembe@persembe.com

KARAR ALMA CESARETİ

Mayıs 2016
The Courage to Act: A Memoir of a Crisis and Its Aftermath
Çeviri: Metin Demirsar, Canan Feyyat
Redaksiyon: Celali Yılmaz, Canan Feyyat
Katkıda Bulunanlar: İnci Özkasnak Özbek, Murat Tufan, Ülkü Gündoğdu, Ali Perşembe
540 sayfa

Soruların hızı kesilmeye başladığında Senatör Reid”e baktım, iki eliyle yüzünü ovuşturuyordu. Sonunda konuştu: “Sayın Başkan, Sayın Bakan. Bu gece buraya geldiğiniz ve durumu bizlere anlatarak sorularımızı yanıtladığınız için teşekkür ediyorum. Faydalı oldu. Bizim getirdiğimiz yorumları ve tepkilerimizi dinlediniz. Fakat kimse yanılmasın. Buradasize söylenenler, kesinlikle Kongre”nin bu girşiminize destek verdiği anlamına gelmez. Ben bu noktayı bütün açıklığıyla netleştirmek istiyorum. Bu sizin kararınız ve sizin sorununuzdur.”

Her krizde eyleme geçenler ve bunu yapmaktan korkanlar olur. Günümüzde az bilinen 1907 Paniği’nden doğmuş olan ABD Merkez Bankası Federal Reserve (Fed) 1930’larda ilk büyük sınavından geçememişti. Fed’in ve dünyadaki diğer merkez bankalarının önderleri, yıkıcı deflasyon ve ekonomik çökünyü karşısında pasif kalmışlardı. Bunun sonucunda küresel Büyük Bunalım yaşanmış, ekmek kuyrukları oluşmuş, ABD nüfusunun yüzde 25’i işsiz kalmış ve yurt dışında faşist diktatörlükler başa geçmişti. Tam 75 yıl sonra, yetişkinlik dönemimin önemli bölümünü hizmete ve incelemeye adadığım Federal Reserve, 2007-2009 krizlerinde ve sonrasında benzer durumlarla karşılaştı. Bu defa eyleme geçtik.

Ben S. Bernanke, 2006-2014 yılları arasında ABD Merkez Bankası Fed’in başkanı olarak görev yaptı. 2009’da Time Dergisi tarafından “Yılın Adamı” seçildi. Fed Başkanı olmadan önce Princeton Üniversitesi’nde ekonomi profesörüydü.

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ
YAZARIN NOTU
ÖNSÖZ: Bunu hâlâ durdurabilirim

I. KISIM – BAŞLANGIÇ

Main Street
Akademinin bahçelerinde
Guvernör
Maestro”nun orkestrasında
Mortgage krizinde ilk kıvılcım

II. KISIM – KRİZ

İlk sallantılar, ilk önlemler
Bir adım ileri
Başlangıcın sonu
Bear Stearns: Asya açılmadan önce
Fannie ve Freddie: Uzun ve sıcak bir yaz
Lehman: Baraj yıkılıyor
AIG: Bu beni kızdırıyor
Kongre”ye yöneliyoruz
Fifti-fifti, kahretsin!
Soğuk rüzgâr
Geçiş
Finansal krizden ekonomik krize

III. KISIM – KRİZ SONRASI

Parasal genişleme: gelenekselin sonu
yeni bir finansal sistemin kuruluşu
QE2: Sahte şafak
Karşıdan esen sert rüzgârlar
Varlık alımlarında inişe geçiş

SÖNSÖZ: geriye bakış, ileriye bakış

KİTAPTAN BİR ALINTI

Eylül 2005’te seçim komitesi tarafından Başkan Yardımcısı’nın ofisinde mülakata çağrıldım. Beyaz Saray’ın batı lobisindeki bekleme odasında sabırsızlıkla beklerken elimdeki Wall Street Journal‘ı okur gibi yapıyordum. Ziyaretçiler gelip geçtikçe mülakatı gizli tutmanın en iyi yolunun bu olmadığını düşünmüştüm. Randevu saatinden yaklaşık 20 dakika sonra içeri alındım. Toplantı belki yarım saat sürdü. Daha çok geçmişteki deneyimlerimFakat Card, den ve niteliklerimden konuştuk. Fed Başkanı seçilmezsem Başkan istediği sürece CEA’da kalmaktan memnuniyet duyacağımı söyledim.

Haftalar geçip de hiçbir haber gelmeyince CEA’da kalacağımdan emin olmaya başlamıştım. Andy Card her sabahki personel toplantısından önce beş dakika görüşmek istediğinde içgüdümün doğru olduğunu düşündüm. Fakat Card, Fed Başkanı olmak isteyip istemediğimi sordu. Düşünmek için birkaç saat zaman istedim. Aslında kabul edeceğim ikimiz için de açıktı.