• persembe@persembe.com

HAYVANSAL GÜDÜLER

Mayıs 2015
Animal Spirits: How Human Psychology Drives the Economy, and Why It Matters for Global Capitalism
Çeviri: Neşenur Domaniç, Levent Konyar
248 sayfa

Yaşamakta olduğumuz küresel finans krizi, insana ait güçlü psikolojik güdülerin,günümüzde ulusların zenginliğini trehlikeye attığını acı bir biçimde ortaya çıkarmıştır. Dünya ölçeğinde konut fiyatlarının sürekli yükseleceğine dair kör inançtan tutun da sermaye piyasalarında güven duygusunun hızla dibe vurmasına kadar tüm finansal olayları “hayvansal güdüler” yönlendiriyor. Nobel ödüllü ekonomist George Akerlof ve Robert Shiller bizi bu karmaşanın içine sokan iktisat anlayışına meydan okuyor, ekonomiyi dönüştürecek ve yeniden zenginleşmeyi sağlayacak yeni ve cesur bir anlayışı gündeme getiriyorlar.

Akerlof ve Shiller, John Maynard Keynes”in Büyük Bunalım”a yol açan sıkıntı ve umutsuzluk ile toparlanmaya eşlik eden psikoloji değişikliğini tasvir etmek için kullandığı “hayvansal güdüler” fikrini yeniden savunarak ekonomi politikalarının üretiminde devletin aktif bir rol oynamasının zorunlu olduğunu tekrar ileri sürüyorlar. Keynes gibi Akerlof ve Shiller de bu “hayvansal güdülerin” yönetilmesinin devletin daimi yetkisini gerektirdiğini – piyasaların işlemesine izin vermekle yetinmenin bunu sağlayamayacağını – biliyorlar. Daha güçlü, davranış bilimlerinden haberdar bir Keynesçiliği yeniden inşa ederken, “hayvansal güdülerin” güncel ekonomik yaşamdaki – güven, korku, sahtekârlık, yolsuzluk, adalet kaygısı ve ekonomik servetimizle ilgili kendimize anlattığımız hikâyeler gibi – en yaygın etkilerini ayrıntılarıyla değerlendiriyor ve Reagan ekonomisinin, Thatcherizmin ve rasyonel beklentiler devriminin bunları hesaba katmakta nasıl başarısız olduğunu gösteriyorlar.

……….

Bu kitap şiddetle ihtiyaç duyulan bir düzeltmedir. Hayvansal Güdüler makroekonomik teorinin sıkıntılı bir anında önemli – hatta belki de belirleyici – bir katkı sunmaktadır. – ROBERT M. SOLOW Nobel Ödüllü iktisatçı

Bu kitap dinamittir. Temel iktisat ilkelerinin köklü bir biçimde yeniden değerlendirilmesi için yapılan güçlü, haklı ve inandırıcı bir çağrıdır. Standart iktisat teorisinin ikna edici biçimde açıklayamadığı ekonomik olgularla ilgili yepyeni anlayış sunmaktadır. Hayvansal Güdüler ekonomik bunalımlar ,işsizlik, yoksulluk, finans krizleri, gayrimenkul salınımları ve çok daha fazlası hakkındaki düşünce tarzımızı değiştirecek entelektüel bir devrimin başlamasına yardımcı olacaktır. – DENNIS J. SNOWER, Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü Başkanı

Hayvansal Güdüler iktisat alanında finans piyasalar ındaki paniğin fazlasıyla açığı çıkardığı bir ihtiyaç olan insani kararlar konusundaki eksiklikleri kabul eden yeni bir başat paradigmanın geliştirilmesine son derece güncel ve önemli bir katkıda bulunmaktadır. Buna benzeyen başka kitap görmedin. – DIANE COYLE, The Soulful Science: What Economist Really Do and Why It Matters‘ın yazarı

Akerlof ve Shiller hayvansal güdülerin makroekonomik performansa nasıl katkıda bulunduğunu araştırıyorlar. Devresel bunalımlar, enflasyon ve işsizlik, finans piyasalarında ve gayrimenkuldeki salınımlar,yoksulluk ve para politikasının işleyiş şekli gibi bir dizi konuyu ele alıyorlar. Kışkırtıcı ve ikna edici bir kitap. – GEORGE L. PERRY, Brookings Institution

İÇİNDEKİLER

KISIM 1: HAYVANSAL GÜDÜLER

Giriş
Adalet
Yolsuzluk ve Shatekârlık
Para Yanılsaması
Hikâyeler

KISIM 2: SEKİZ SORU VE YANITLARI

Ekonomiler Niçin Bunalıma Girer?
Merkez Bankası Yöneticilerinin Ekonomi Üzerinde Niçin (Kullandıkları Ölçüde) Gücü Vardır?
Mevcut Finans Krizi: Ne Yapılmalı?
Niçin İş Bulamayan İnsanlar Vardır?
Enflasyon ile İşsizlik Arasında Niçin Uzun Vadeli Bir Ödünleşme Vardır?
Gelecek İçin Tasarruf Etmek Niçin Bu Kadar Keyiflidir?
Finansal Araç Fiyatları ve Kurumsal Yatırımlar Niçin Bu Kadar Oynaktır?
Gayrimenkul Piyasalarındaki Konjonktürel Dalgalanmalar Niçin Yaşanır?
Azınlıklar Arasında Niçin Özel Bir Yoksulluk Vardır?
Sonuç

KİTAPTAN BİR ALINTI

Hatta çoğu kişi merkez bankasını yalnızca para arzının gardiyanı olarak görür. Fakat para arzı aslında çok küçüktür: 2008’de ABD”de para arzının nakit para ve vadesiz mevduattan (yâni, cari hesap) oluşan M1 ölçümü yalnızca 1,4 trilyon dolardı ve bubun 800 milyar doları nakit paraydı. Paranın büyük bir bölümü de görece az sayıda istifçi tarafından çoğunlukla yabancı ülkelerde saklanmıştır; çoğumuz, genellikle, çanta veya cüzdanlarımızda yalnızca birkaç banknot taşırız. Peki, o zaman bu paranın miktarı niçin bu kadar önemli olabiliyor? Para arzının diğer bileşeninin oluşturan vadesiz mevduatlar ve diğer çek hesaplarının toplamı 2008”de yalnızca 600 milar dolar civarındaydı, yâni ulusal servetin yaklaşık %1”iydi. Fed nasıl olur da bu kitapta şimdiye kadar ayrıntılarıyla anlattığımız sorunların hepsini yalnızca vadesiz mevduat miktarını yöneterek çözebilir?

Çözemez. Güven duygusu kaybedildiğinde ve hem işletmeler hem de tüketiciler harcama yapmakta isteksiz davrandığında bu türden standart bir para politikasının sınırları vardır.