“Geleceğimizi güvence altına almanın en temel ve doğru sistemi olan Bireysel Emekliliği bu kadar yalın ve detaylı açıklayan eşsiz bir eser. Sistemden fayda elde edebilmek için gerekli olan fon takibi ve yönetimini, BES fonlarını merkeze alarak finansal okur yazarlık bilgisi ile anlatması ise büyük bir
katkı sağlamakta. Yalın, akıcı ve detaylı anlatımı ile geleceğini düşünen herkesin okuması gereken bir eser.”
İsmail AYDEMİR – Katılım Emeklilik ve Hayat A.Ş.
Genel Müdür Yardımcısı
“Bu kitap Bireysel Emeklilik Sistemini ve Emeklilik Fonlarını anlamaya yönelik hazırlanmış eşsiz bir kaynak niteliğindedir. Aynı zaman da finansal okur yazarlığımızın gelişmesi ve böylece tasarruflarımızı yatırıma dönüştürmenin ve geleceğimizi güvence altına almanın temel mantığını harika bir dil ile anlatmaktadır. Fatih İlker Yiğit’e sektöre bu katkısından dolayı çok teşekkür ediyorum”
Cem Yalçın BAYER – CYB Eğitim ve Danışmanlık
“Bireysel emeklilik siteminin doğru anlaşılması ve sistemin en önemli unsuru olan fon takibini ve değişikliğini finansal okur yazarlık bilgisini güçlendirerek BES fonları özelinden anlatıyor olması eseri eşsiz kılıyor. Küçük birikimlerini uzun soluklu yatırıma dönüştürmek isteyenlerin muhakkak okuması gerekli bir eser.”
Metin SARIASLAN
“Bireysel Emeklilik Sisteminin detaylı ve oldukça teknik mevzuatını katılımcıların anlaması kolay değil. Bu alanda kitap tarzı, anlamayı kolaylaştıran materyaller çok kısıtlı. Yıllar önce birlikte aynı hedef için çalıştığımız sevgili Fatih İlker Yiğit de milyonlarca katılımcıyı düşünmüş ve elini taşın altına koyarak bu güzel kitabı hazırlamış. Oldukça teknik olan mevzuatı, uzmanlık alanı ne olursa olsun her katılımcının kolayca anlayabileceği soru-cevap şekline dönüştürmüş. Çalışmayı çok beğendim. Katılımcı odaklı oluşturulmuş bu kitap sistemdeki milyonlarca katılımcıya hitap ediyor.”
Mutlu ÖZCAN
“Fatih İlker Yiğit bireysel emekliliği ve içinde yer aldığı sistemi bütüncül bir yaklaşımla ortaya koymuş. Finansal piyasalarda ve bireysel emeklilik sisteminde yatırım yapan veya yapmayı düşünenlerin başucu kitabı olmaya aday.”
Zeynep Candan AKTAŞ
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ
ÖNSÖZ
KULLANILAN KISALTMA VE TANIMLAR
BİRİNCİ BÖLÜM – FONA DAİR SORULAR
- EMEKLİLİK FONU NEDİR?
- FAİZLİ – FAİZSİZ (KATILIM) FON DEVLET KATKISI VE OKS NEDİR?
- EMEKLİLİK YATIRIM FONUNUN DİĞER YATIRIM FONLARINDAN FARKI NEDİR?
- FONLARIMI DEĞİŞTİRME HAKKIM VAR MI?
- EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ YILLIK GETİRİ KONUSUNDA GARANTİ VEREBİLİR Mİ?
- FONLARI KİM YÖNETİR? PYŞ NEDİR?
- KAÇ ADET FON VAR?
- FONLAR NEDEN BU İSİMLERİ ALIR?
- BİREYSEL EMEKLİLİK FON TÜRLERİ NELERDİR?
- BİREYSEL EMEKLİLİK FONLARI HANGİ ENSTRÜMANLARA YATIRIM YAPABİLİR?
- FONLARIN RİSK DEĞERİ NEDİR?
- RİSK PROFİL ANKETİ NEDİR? NE İŞE YARAR?
Katılımcının Risk Profili
Düşük Risk (0-15 puan)
Orta Risk (16-23 puan)
Yüksek Risk (24-32 puan)
Çok Yüksek Risk (33-47 puan)
- FONUN MARUZ KALABİLECEĞI RİSKLER NELERDİR?
- FON FİYATI NEDİR? NASIL HESAPLANIR?
- FONUN GETİRİSİ NEDİR?
Peki Ya Neden?
Fon Getirileri Farklı İki Eş Örneği
- A) BENCHMARK/KARŞILAŞTIRMA ÖLÇÜTÜ GETİRİSİ NEDİR?
- B) NİSPİ GETİRİ NEDİR?
- IRR NEDİR?
- HİSSE SENEDİ FONLARI VEYA HİSSE TAŞIYAN FONLAR TEMETTÜ ÖDER Mİ?
- DÖVİZ VE ALTIN VEYA KIYMETLİ MADENLER FONUN DAN ÇIKMAK İSTEDİĞİMDE BİRİKİMİMİ FİZİKİ DÖVİZ, ALTIN VEYA GÜMÜŞ OLARAK ALABİLİR MİYİM?
- FON VARLIK DAĞILIMI NEDİR?
- FON TOPLAM DEĞERİ VE FON PORTFÖY DEĞERİ NEDİR?
- FON FİYATINI KİM HESAPLAR & KİM KONTROL EDER?
- HESAPLANAN FİYAT GÜVENLİ MİDİR?
- FON FİYATINDA HATA OLABİLİR Mİ? OLURSA NE OLUR?
- FONDAN HANGİ HARCAMA & GİDERLER YAPILIR?
- FONDAN YAPILAN HARCAMA VE GİDERLERİN FON YATIRIMCISINA ETKİSİ NEDİR?
- AYRILMA HALİNDE KANUNEN YAPILAN KESİNTİLER
- FON VALÖRÜ NEDİR?
- FON ALIM-SATIM SAATİ NEDİR?
- EMEKLİLİK PLANI DEĞİŞİKLİĞİ NEDİR?
- EMEKLİLİK ŞİRKETİ FON TAVSİYESİ/ÖNERİSİNDE BULUNABİLİR Mİ?
- FON DAĞILIMI YAPTIM NE ZAMAN YENİ DAĞILIMA GEÇER?
- FON DAĞILIM DEĞİŞİKLİĞİ TÜRLERİ NELERDİR?
- FON DAĞILIMI YAPTIM İPTAL/DEĞİŞİKLİK YAPABİLİR MİYİM?
- YENİ NESİL DİJİTAL FON DAĞILIM ÖNERİSİ
- FON YATIRIM STRATEJİSİ NEDİR?
- FON YÖNETİMİNDE HANGİ SINIRLAMALAR VARDIR?
- FON PORTFÖYÜNDE YER ALABİLECEK VARLIK VE İŞLEMLER İÇİN BELİRLENMİŞ ASGARİ VE AZAMİ SINIRLAMALAR NEDİR?
- FON İŞLETİM GİDERİ ORANI (FİG) NEDİR?
- FON İŞLETİM GİDER KESİNTİSİNİN HESAPLANMASI
- FON TOPLAM GİDER KESİNTİSİ NEDİR?
- GİRİŞ AİDATI NEDİR?
- YÖNETİM GİDER KESİNTİSİ NEDİR?
- FON PERFORMANS KESİNTİSİ NEDİR?
- FON VARLIKLARININ FİYATLARI NEREDEN ALINIR?
- DEVLET KATKISI FONU NEDİR?
- FON İZAHNAMESİ NEDİR?
- FON İÇTÜZÜĞÜ NEDİR?
- TANITIM FORMU NEDİR?
- FON REHBERİ NEDİR?
- SPK BÜLTENİ NEDİR & NEDEN ÖNEMLİDİR?
- ARAŞTIRMA RAPORU NEDİR?
- FON KODU NEDİR?
- ISIN KODU NEDİR?
- ENDEKS NEDİR?
- FON BENCHMARK VE EŞİK DEĞERİ NEDİR?
- FON KURULU NEDİR?
- FON KURULUNUN GÖREVLERİ NELERDİR?
- FON SÜREKLİ BİLGİLENDİRMESİ NEDİR?
- BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU NEDİR?
- FİYAT /PORTFÖY DAĞILIM RAPORU NEDİR? NEDEN ÖNEMLİDİR?
- KAP’I NASIL KULLANIRIM?
- BES’TE HACİZ VE TEDBİR İŞLEMLERİ
Sistemde Geçirilen Süre Hesabı;
Birikim Tutarı Hesabı
Haczedilebilir Tutar
- KIDEM TAZMİNATI FONU NEDİR?
İKİNCİ BÖLÜM – BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ
- KISACA BES NEDİR?
- BES’İN FAYDALARI NEDİR?
- BES’E GİRMEK İÇİN NEDENLER
- BİREYSEL EMEKLİLİK FONU NEDİR?
- KİMLER DÂHİL OLABİLİR?
- ZATEN BENİM SOSYAL GÜVENLİĞİM VAR NEDEN BES’E DÂHİL OLAYIM?
- SGK HAKKIMI BES’E VE BES BİRİKİMİMİ SGK’YA AKTARABİLİR MİYİM?
- GÜVENEBİLİR MİYİM?
- BES’TEN 18 YAŞ ALTI VE YABANCILAR YARARLANABİLİR Mİ?
- EN GEÇ KAÇ YAŞINDA SİSTEME DÂHİL OLABİLİRİM?
- YURTDIŞINDA YAŞAYAN TÜRKLER BES’E KATILABİLİR Mİ?
- DÖVİZLİ BES NEDİR?
- BAŞKASI BENİM ADIMA ÖDEME YAPABİLİR Mİ & BEN BAŞKASI ADINA ÖDEME YAPABİLİR MİYİM?
- EMEKLİLİK PLANI NEDİR?
- SÖZLEŞME NE ZAMAN YÜRÜLÜĞE GİRER?
- CAYMA HAKKI NEDİR?
- KAÇ YAŞINDA EMEKLİ OLURUM?
- BİRİKİMLERİMİ BAŞKA ŞİRKETE AKTARABİLİR MİYİM?
- KAÇ YAŞINDA NE KADAR BİRİKİME KAVUŞURUM?
- ŞİRKETİM BENİM İÇİN BES ÖDÜYOR 1-2-3 YILLIK HAK EDİŞ VAR BEN BUNU NASIL YÖNETEBİLİRİM?
- ERKEN ÇIKARSAM NE OLUR? (KESİNTİ-AVANTAJ-DEZAVANTAJ)
- OTOMATİK KATILIM (OKS NEDİR?)
OKS’nin amaçları nelerdir?
Hem BES Hem OKS Yaptırabilir Miyim? Veya Her Birini Birden Çok Yaptırabilir Miyim?
- SÖZLEŞMELERİMİ BİRLEŞTİREBİLİR MİYİM VEYA BAŞKA ŞİRKETE AKTARIMI MÜMKÜN MÜDÜR? (BES’ten BES’e)
- BES’E AKTARIM MEVZUATI NEDİR?
- SADECE SÖZLEŞME AÇTIRDIĞIM ŞİRKETİN FONUNU MU ALABİLİRİM?
- EMEKLİ OLDUĞUM TAKDİRDE SEÇENEKLERİM NELERDİR?
- YILLIK GELİR SİGORTASI NEDİR?
- EMEKLİ OLDUKTAN SONRA SİSTEMDE KALABİLİR MİYİM?
- BİRİKİM VE VARLIKLARIMI NEREDEN GÖREBİLİRİM?
- MALUL OLDUM?
- BEN VEFAT ETTİM VEYA EŞİM VEFAT ETTİ NE OLACAK?
- BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE DAHİL OLAN SAĞLIKTAN FAYDALANABİLİR Mİ?
- KREDİ KARTINDA BLOKAJ SÜRESİ NEDİR?
- KANUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ TARİHTEN ÖNCE SİSTEME GİRMİŞ OLAN KATILIMCILARIN DEVLET
KATKISINA HAK KAZANMASINA İLİŞKİN SÜRE HESABI NASILDIR?
- SÖZLEŞMEM HACİZ VE REHİN EDİLEBİLİR Mİ?
- NE KADAR ÖDEMELİYİM?
- ÖDEMEME ARA VEREBİLİR MİYİM?
- ÖDEMELERİMDEN NELER KESİLİR? ALTERNATİF CEVAP
- TAKASBANK NEDİR?
- SEDDK NEDİR? (Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunu)
- SPK NEDİR? (SERMAYE PİYASASI KURULU)
- A) SERMAYE PİYASASI KURULUNUN OLUŞUMU
- B) KURULUN TEŞKİLAT YAPISI
Kurul Karar Organı
Hizmet Birimleri
- C) KURULUN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI
- EGM NEDİR? (Emeklilik Gözetim Merkezi A.Ş.)
- E-BEAS NEDİR? (Bireysel Emeklilik Aracıları Sınavı)
- MKK NEDİR? (Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş.)
MKK’da Kayden İzlenen Kıymetler:
MKK’nın Saklama Hizmetleri:
MKK’nın Veri ve Teknoloji Hizmetleri:
Merkezi Saklama Kuruluşu Nedir?
- EUROCLEAR NEDİR?
- SPL NEDİR? (Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş.)
- ARACI KURUM NEDİR? (Aracı kurumlar listesi)
- PYŞ NEDİR? (Portföy Yönetim Şirketleri)
- KAP NEDİR? (Kamuyu Aydınlatma Platformu)
- BEFAS NEDİR? (Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu)
- A) BEFAS BİLGİLENDİRME PLATFORMU
- B) BEFAS’IN FAYDALARI
- C) BEFAS’TA NASIL İŞLEM YAPABİLİRİM?
Fonlar İçin Geçiş Takvimi
Katılımcılar İçin Geçiş Takvimi
Kesinti İadesi
Ek Fayda Uygulaması
Valörlü Fonlarda Nemalandırma
- ACENTA/BROKER NEDİR?
Sigorta Brokerları
- FON PORTFÖYÜNDE HANGİ VARLIKLAR VAR? (HANGİ HİSSE VAR? HANGİ KİRA SERTİFİKASINI
ALIYORSUNUZ?)
53. FON VARLIKLARINI VE ORANLARI GÖSTERMENİN FORMÜLÜ
54. ÇALIŞAN VE KATILIMCI BİLGİ NOTU NEDİR?
- HBC NEDİR? Hesap Bildirim Cetveli
TERİMLER SÖZLÜĞÜ
KAYNAKÇA
KİTAPTAN BİR ALINTI
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren otomatik katılıma ilişkin hükümleri uyarınca, iverenler çalışanlarını Otomatik Katılım Sistemi’ne (OKS) dahil etmekle yükümlüdür. Bu çerçevede işverenler çalışanlarının, özel sektör için prime esas kazançlarının, kamu için ise emeklilik keseneğine esas aylığın en az %3’ünü sisteme aktarırlar. Çalışanlar bu sistemde dilediği kadar kalma hakkına sahiptir. OKS, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşi ya da mavi kart sahibi olan, kamuda ya da özel sektörde bir işverene bağlı olarak ücretli açlışanları (5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4a ve 4c maddleri kapsamındaki çalışanlar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20nci maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıklarıniştirakçisi olan çalışanları) kapsamaktadır. Bu sistem otomatik olarak dahil edilen çalışanlar sistemde kalmaları halinde, sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelire kavuşurlar.
