Aralık 2014
474 sayfa
“Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Fırat nehri üzerinde yükselen Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali Türkiye’nin 20. yüzyılda gerçekleştirdiği en büyük projedir. Bugün İstanbul’un bir yıllık su ihtiyacını beş günde karşılayacak kapasitedeki Atatürk Barajı dolgu hacmi bakımından dünyanın en büyük 6. barajıdır. Hidroelektrik Santrali de, dünyada halen yapımı sürenler arasında üçüncü, inşa edilmiş olanlar arasında beşinci sıradadır.
Bu projenin büyüklüğü yalnızca ekonomik değeri, ürettiği enerji, suladığı alan, sağladığı istihdam ya da kurulu olduğu bölgeye yansıyan sosyolojik etkileriyle sınırlı değildir. Bu dev proje tamamen Türk mühendislerin öncülüğü ve denetiminde gerçekleştirilmiş, Türk işçi ve mühendislerinin emeği, alınteri ve özverisiyle hayata geçmiştir. Bu yönüyle de büyük ve önemli bir başarı hikâyesidir.”
– Korhan Kurdoğlu
Ata Holding Yönetim Kurulu Başkanı
“Bu kitapta, Türkiye’nin en önemli yatırımlarından olan Atatürk Barajı’nın planlama, inşaat ve işletme safhalarında yaşananlar ve ülkeye sağladığı faydalar değerlendirilmiştir. Kitapta barajın teknolojik özelliklerinin yanı sıra ülke ve bölge ekonomisine etkileri, bölgenin sosyal yapısında yarattığı dönüşümler de ele alınmıştır. Zamanımızda bütün dünyada sanayi tesislerinin çevreyle olan ilişkisi önem kazanmıştır. Atatürk Barajı çevresel etkileri bakımından da incelenmiştir.
Kitabın bir başka amacı, barajın planlama, inşaat ve işletme safhalarında görev ve sorumluluk üstlenen kamu görevlilerinin, müteahhitlerin, mühendislerin ve diğer çalışanların hatıralarını yazılı ve görüntülü bir kaynak olarak gelecek nesillere aktarmaktır. “
– Prof. Dr. Necati Ağiralioğlu
İTÜ İnşaat Fakültesi
İÇİNDEKİLER
Giriş
Barajların Etkileri
Dünyada Barajlar
Baraj Etkilerine Dünyadan Örnekler
Türkiye’de Barajlar ve GAP
Atatürk Barajı’nın Planlama ve Tasarımı
Atatürk Barajı İhalesi
Atatürk Barajı İnşaatı
Atatürk Barajı İnşaatının Erken Bitirilmesi ve Etkileri
Atatürk Barajı’nın Çevre Etkileri
Atatürk Barajı’nın Bölgenin Sosyo-Ekonomik Gelişmesine Etkileri
Atatürk Barajı’nın Türkiye Ekonomisine Katkıları
Atatürk Barajı’nın Diğer Etkileri
KİTAPTAN BİR ALINTI
Bir baraj yapıldığında, büyük bir su kütlesi yani baraj gölü oluşur, bazı araziler, madenler ve tarihi eserler su altında kalır. Nehrin akış hızı azalırken, göl nedeniyle buharlaşma artar. Akarsuyun taşıdığı katı maddelerin büyük kısmı baraj gölünde birikerek zamanla göl hacminin azalmasına sebep olur. Barajdan aşağıya geçemeyen ağaç dalları , yaprak gibi maddeler barajdan aşağıya geçemediği için, bunlarla beslenen canlıların besin zinciri bozulur. Barajlar balıkların göçüne de engel olur. Beslenmek veya yumurtlamak için göç etmei gereken sazan, alabalık, somon gibi balık türlerinin nesli tükenebilir. Bu husus balık geçitleri yapılarak önlenebilir. Barajlarla büyük nehirlerdeki tekne taşımacılığı da engellenir.